1. Yapı Stoğu / Yapı Envanteri Çalışmaları
Türkiye’de 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun (Kentsel Dönüşüm Kanunu) yürürlüktedir.
Bu kanuna göre hem Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı hem de belediyeler riskli yapıların tespitinden sorumludur.
Belediyeler, kendi sınırları içindeki yapı stokunu çıkarmak, riskli yapı tespit çalışmalarına katılmak ve gerekli dönüşüm süreçlerini başlatmakla görevlidir.
2. Vatandaş Lehine Bağlayıcı Görevler
Belediyelerin imar ve yapı denetim hizmetleri Anayasa’nın 56. maddesinde güvence altına alınan sağlıklı çevrede yaşama hakkı kapsamında bir kamu görevidir.
3194 sayılı İmar Kanunu’na göre belediyeler, ruhsatsız veya standart dışı yapıları denetlemekle yükümlüdür.
4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu’na göre de yapılar, bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenir.
Ancak şunu bilmelisin:
Bu görevler belediye ve devlet kurumları için idari sorumluluk doğurur. Yani vatandaş “benim binamı denetle” diye dilekçe verirse, belediye ya da Bakanlık bunu reddedemez, işlem yapmak zorundadır.
3. Vatandaşın Başvuru Hakkı
CİMER, belediye ya da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvuru yapılabilir.
Başvuruda:
Binanın riskli yapı tespiti yapılmasını,
Yapı stokunun çıkarılmasını,
Denetim görevinin yerine getirilmesini talep edebilirsin.
Bu başvuru reddedilirse veya hiç işlem yapılmazsa, idare aleyhine dava açma hakkı vardır (İdare Mahkemesi – İYUK m.10 ve m.11).
4. Depremden Sonra Tazminat Hakkı
Eğer sen deprem olmadan önce yazılı başvurunu yapmış, belediyenin/ilgili kurumun “riskli yapı” yönünde işlem yapmadığını belgelemişsen:
Olası bir depremde evin yıkılırsa, idarenin hizmet kusuru doğar.
Bu durumda tam yargı davası (tazminat davası) açabilirsin.
Ancak uygulamada Danıştay kararlarında şu ayrım var:
Yapının ruhsatsız / kaçak yapılmış olması veya
Vatandaşın kendi kusuru (örneğin binada usulsüz tadilat yapılması) varsa tazminat hakkı sınırlı olabilir.
5. Ne Yapabilirsin?
1. Belediyeye veya Çevre, Şehircilik İl Müdürlüğü’ne dilekçe ver → “Oturduğum binanın riskli yapı tespiti yapılmasını talep ediyorum.”
2. Cevap verilmezse ya da işlem yapılmazsa → İdare Mahkemesi’nde dava açabilirsin.
3. Deprem sonrası → Daha önceki başvuruların ve kurumun işlem yapmaması nedeniyle “idarenin hizmet kusuru”na dayalı tazminat davası açabilirsin.
Devlet ve belediyelerin bu konuda bağlayıcı görevleri var.
Vatandaş olarak başvuru hakkımız var, dilekçemiz ileride kanıt olur.
Deprem sonrası, bu belgelerle tazminat hakkımız güçlenir.
Bu çok önemli bilgiyi watsap gruplarınızda ve sosyal medya hesaplarınızdan paylaşarak daha çok Vatandaşın bilgilenmesini sağlayabilirsiniz.
RİSKLİ YAPI TESPİTİ TALEP DİLEKÇESİ
BELEDİYE BAŞKANLIĞI’NA / ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İL MÜDÜRLÜĞÜ’NE
Ben ……………………. (T.C. Kimlik No: ……………), Mersin ili …………… ilçesi …………… Mahallesi …………… Sokak No: ………’da bulunan ……… Apartmanı ……… No’lu bağımsız bölümünde ikamet etmekteyim.( Ada ve Parsel bilgilerini de eklerseniz daha iyi olur)
Bilindiği üzere ülkemiz deprem riski altındadır. Özellikle Mersin ili de aktif fay hatlarının etkisi altındadır. Anayasa’nın 56. maddesi uyarınca devlet ve belediyeler vatandaşların sağlıklı ve güvenli çevrede yaşama hakkını korumakla yükümlüdür. Ayrıca, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat gereğince riskli yapıların tespit edilmesi, yapı stokunun çıkarılması ve gerekli önlemlerin alınması devletin ve belediyelerin görevidir.
Bu kapsamda;
Oturduğum binanın ve bulunduğu alanın deprem açısından riskli olup olmadığının tespiti, gerekli görülmesi halinde riskli yapı tespit raporunun hazırlanması ve tarafıma bilgi verilmesi hususunda gereğini arz ederim.
Saygılarımla,
Adı Soyadı: ……………………………
Adres: …………………………………
Telefon/E-posta: ………………………
İmza: …………………………………
Ekler:
1. Kimlik fotokopisi
2. Tapu veya kira sözleşmesi örneği (duruma göre)
3. Adres bilgileri
Bu dilekçeyi belediye başkanlığına veya doğrudan Çevre, Şehircilik İl Müdürlüğü’ne elden teslim edebilirsin. Ayrıca CİMER üzerinden online başvuru da yapabilirsiniz.
Yukarıda çok önemli bir bilgi paylaştım ve konuyla ilgili dilekçeyi.
Chat Gpt 5 e sordum.
Hepimizi ilgilendiriyor mutlaka okuyun.
Ben hemen yarın sabah Cimer üzerinden hem Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na hem de Mersin Büyükşehir Belediyesi ve Yenişehir Belediyesi’ne iletilmek üzere dilekçemi yazacağım.
Bu dilekçeler ile hem Çevre Şehircilik Bakanlığını hem de ilgili Belediyeleri görev ve sorumluluklarını yerine getirmeleri için zorlayabiliriz.
