Mersin Halk Haber Mersin Halk Haber 
Nefise CANARAN
Ülkemizde en çok hortumun ve şimşekli hava cephelerinin görüldüğü bölge Antalya ile tüm Akdeniz Kıyılarıdır(Ekim-Mart ayları), Marmara Bölgesi’nde hortumlar Haziran ile Eylül ayları arasındaki kararsız hava cepheleri yüzünden, Karadeniz’de ise genellikle yaz sonunda Eylül ve Ekim aylarında deniz üzerinde oluşmaktadır. 2000’li yıllardan itibaren ülkemizde görülen hortumların artışındaki sebebi konusunda kanıtlanmış bilimsel bir çalışma bulunamamıştır.
Akdeniz ve Karadeniz’de deniz üzerinde görülen hortumlar da can kaybı yaşanmazken, Anadolu’da karalarda oluşan hortumlar sonucu ;2004 yılında Elazığ’da ve 2012`de Ankara’da 9 kişi yaşamını yitirmiştir.
*Hortum nedir?*
AFAD Afet Terimleri Sözlüğü’ne göre hortum; doğada havadaki basınç değişimlerine bağlı olarak oluşan, kendi ekseni etrafında dönerek hareket edebilen, yüksek hızlara ulaşabilen ve yıkıcı etkileri olan şiddetli bir rüzgâr çeşididir. Küçük ve güçlü alçak basınç alanlarında, büyük bir hızla kendi etrafında dönen hava hareketiyle oluşur. Bu “hortum” bulutlardan yere kadar uzanır ve büyük yıkıcı güce sahip olan bir doğa felaket diye tanımlanır.Türkiye’de farklı bölgelerde oluşan hortumlar, yerleşim yerleri ile tarım ve sera alanlarına zarar veriyor. Ayrıca ciddi can kayıpları ve yaralanmalara sebep olabilir, binalar, altyapılar, enerji ve iletişim hatları üzerinde ciddi hasarlar bırakabilir.
*HORTUM AFETİNE KARŞI ALINACAK TEDBİRLER NELER?*
*Hortum öncesinde;*
Öncelikle tüm afetleri kapsayacak şekilde afet ve acil durum aile planı ile afet ve acil durum çantası hazırlayın.
TV’de, radyoda veya sosyal medyada Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla gelebilecek hava durum raporlarını takip edin. Yardıma ihtiyaç duyuyorsanız hemen 112’yi arayın.
Havanın olağandışı bir şekilde değiştiğini fark ettiğinizde yetkili kurumlardan gelebilecek uyarıları takip edin. Gerekiyorsa sığınacak bir yer planlayın.
*Hortum sırasında;*
Hortum sırasında hemen sığınacak bir yer arayın. Uçuşabilecek parçalara karşı başınızı koruyun.
Bina içindeyseniz: Elektrik şalterini, su ve doğalgaz vanalarını kapatın!
Sığınağınız varsa hemen sığınağa gidin. Sığınağa ulaşmak için asansörleri kullanmayın!
Sığınağınız yoksa penceresiz odalara (banyo, koridor gibi) sığının. Okul, devlet dairesi gibi yerlerde belirlenmiş sığınaklara, en zemine yerlere inmek en doğru hareket olacaktır.
Kapı ve pencereleri kapalı tutun!
Sağlam bir nesnenin yanında veya altında çök-kapan-tutun yaparak, hortum bitinceye kadar bekleyin (Vücudunuzu battaniye ya da benzeri kalın örtülerle koruyabilirsiniz.)
Dışardaysanız; Öncelikle sığınacak güvenli bir yer arayın.Araba kullanıyorsanız, araçtan çıkmak ve en yakın binaya saklanmanız gereklidir. Araç içine hortumdan kaçılması mümkün değildir. Hortumun dönüş hızı 180 km’nin üzerine çıkabilir.
Arazideyseniz ve etrafınızda kaçacak bir yer yoksa, en iyi yol bir çukura girmek ve yere çökerek, kollarınız ile başınızı korumanız gereklidir. Çukur yoksa kendinizi yere en yakın seviyede kalarak korumanız önemlidir.
Uçuşabilecek parçalara karşı öncelikle başınızı koruyun.
Köprü, üstgeçitler ile enerji nakil hatlarından uzak durun!
*Hortum sonrası:*
Mahsur kalırsanız, duvara ya da musluk borularına vurup arama kurtarma ekiplerine yerinizi bildirebilirsiniz.
Resmi açıklamaları ve uyarıları takip edin.
Telefon veya sosyal medya aracılığıyla ailenizi ve arkadaşlarınızı kontrol edin.
Hasarlı yapılardan ve enerji hatlarından uzak durun.
Hortum sonrası enkaz parçalarını kaldırırken dikkat edin. Koruyucu kıyafetler giyin. Gerekiyorsa yardım çağırın.
Sigorta işlemleriniz için evinizdeki, aracınızdaki hasarları fotoğraflayın.
Evinizde elektrik yoksa olası bir yangına neden olmamak için mum yerine pilli fenerler kullanın.
Eğer ev, ofis gibi betondan yapılmış kapalı bir yerdeyseniz nispeten daha şanslısınızdır. Pencerelerden uzak durmanız en önemli ve birinci kuraldır.
